Çok Sevilen Osmanlıca Cümleler ve Anlamları

Osmanlıca… Kulağa biraz uzak ama bir o kadar da tanıdık geliyor, değil mi? Aslında bu dil, yüzyıllarca atalarımızın duygularını, düşüncelerini ve hayallerini kelimelere döktüğü, estetik ve zarafetin birleştiği muazzam bir kültür mirası. Bu yazıda, en sevilen Osmanlıca cümleleri, anlamlarını ve günlük hayatta nasıl kullanabileceğinizi konuşacağız.
Hazırsanız, dil ve tarih yolculuğumuza başlayalım.
Osmanlıca’nın Günümüzdeki Yeri
Bir zamanlar resmi yazışmaların, şiirlerin ve aşk mektuplarının dili olan Osmanlıca, bugün çoğu kişi için nostaljik ve romantik bir anlam taşıyor. Üniversitelerde, bazı liselerde ders olarak öğretiliyor; meraklıları kurslara katılıyor.
Osmanlıca bilmek sadece kelimeleri öğrenmek değil, aynı zamanda eski bir fotoğraf albümünün kapağını aralayarak geçmişe dokunmak gibi bir his.
Kısa Not: Osmanlıca, Arap harfleriyle yazılır ama Türkçe’nin söz varlığına ek olarak Arapça ve Farsça kelimeler de içerir.
Osmanlıca Cümleler ve Anlamları
Şimdi gelelim esas meseleye: Osmanlıca cümleler. Aşağıdaki tablolar, hem anlamlarını hem de okunuşlarını kolayca öğrenmenize yardımcı olacak.
Sevgi ve Aşk Temalı Osmanlıca Cümleler
Osmanlıca Yazılış | Türkçe Okunuş | Anlamı |
---|---|---|
Aşk derdiyle hoşem el çek ilâcımdan tabîb | Aşk derdiyle hoşum, el çek ilâcımdan tabip | Aşk acısı içindeyim, bana ilaç verme, doktor |
Cân ü ten oldukça benden dert ü dağ eksük değil | Canım ve tenim varken dert ve aşk acısı eksik olmaz | Canım ve bedenim var oldukça aşk acısı eksik olmaz |
Vasl kadrin bilmedüm fürkat belasın çekmedin | Kavuştun kıymetini bilmedim, ayrılık belasını çekmedin | Kavuştuktan sonra kıymeti anladım, ayrılığın acısını görmedin |
Gönülde bir gamım var ki pinhan eylemek olmaz | Gönlümde gizli bir keder var, gizlenemez | İçimdeki üzüntüyü saklamak mümkün değil |
Ey tabib! Aşk derdiyle başım hoş benim | Ey doktor, aşk acısıyla başım hoş | Aşk acısı beni mutlu ediyor, doktor bana müdahale etme |
Âşıka şevkunla cân virmek inen müşkil değil | Aşığa senden ötürü can vermek zor değil | Aşkın için ölmeye hazırım |
Aşk imiş her ne var âlemde, ilim bir kıyl u kal imiş ancak | Dünyadaki her varlık aşkmış, ilim sadece laf | Gerçek bilgi değil, aşk her şeyin özüymüş |
Bir bakışın yeter, ömrümden bin yılı alsa da | Bir bakışın yeter, ömrümden yıllar götürse de | Bir tek bakışın ömrüme değer |
Gözlerin bir kadeh, ben her bakışta sarhoşum | Gözlerin bir kadeh, her bakışta sarhoş oluyorum | Gözlerinle kendimi kaybediyorum |
Sensiz geçen her an, sanki bir ömür hicrandır | Sensiz geçen her an, bir ömür gibi acı verir | Sensizlik tüm zamanı durdurur |
Dil-i nâşad ile her dem gamı aşkla içerim | Mutsuz kalbimle her an aşkın kederini içerim | Kalbim hep aşkın acısıyla yaşıyor |
Gel gör ki bu gönül senden gayrısına mihrap olmaz | Bu gönül sende başka birine ibadet edemez | Kalbim sadece sana adanmıştır |
Mest-i nigâhında harâb oldum, ey dilber | Bakışlarının sarhoşluğunda yıkıldım sevgili | Gözlerin beni harap ediyor |
Ey bâd-ı aşk! Bana derman ol, şifâ eyle | Ey aşk rüzgarı, bana şifa ol | Aşkınla iyileşmek istiyorum |
Cihanda âşık-ı mehcur sanma rahat olur | Aşktan uzak kalan rahat sanılsa da | Aşkı kaybetmek huzursuzluk getirir |
Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı | Sevgili, beni canımdan bezdirdi de usanmaz mı? | Sevgili aşk acılarını sürdürmeye dayanamaz mı? |
Ey melek-sîmâ! Senden başkası hayrandur sana | Ey melek yüzlü! Senden başkası sana hayrandır | Güzelliğin herkesi büyülüyor |
Şeb-i yeldayı müneccim ne bilir? | Geceyi bilen astrolog ne anlayabilir? | Aşk acısı zamanın ötesinde bir hüzündür |
Mey biter saki kalır, her renk solar haki kalır | Şarap biter, sunucu kalır; renk solar, gerçek kalır | Gerçek olan aşkın etkisidir |
Senin ayrılığında hayatı sona erdirme özelliği gizlidir | Senden ayrı olmak yaşamı öldüren şeydir | Ayrılık ölüm kadar acı verir |
Cânı içün kim cânânın sever cânın sever | Canını sever cananını sever | Canını seviyorsan, sevgilini de seviyorsun |
Ya Rab belâ-yı aşk ile kıl âşina beni | Allah’ım, aşk belasıyla ansızın tanıştır beni | Aşkın sancısıyla karşılaştır beni |
Benim tek hiç kim zâr ü perişan olmasın yâ Rab | Allah’ım, kimse aşk acısıyla perişan olmasın | Hiç kimse aşkın acısıyla yıkılmasın |
Hüsn ü cemâlin nuru var yüzün üstünde | Yüzünde güzellik ve nur var | Yüzün ışıldıyor |
Şurimşine | Şurimşine | Canım, ciğerim |
Efulim | Efulim | Sevgilim, yarim |
Vecd içinde yanarım efkârla | Vecd içinde yanarım, efkarla | Sevgiden yanıyor, kederle yanıyorum |
Pâyidar olasın canım | Payidar olasın canım | Sonsuza kadar yaşa sevgilim |
Ciğerpârem | Ciğerpârem | Ciğer parçam, can parçam |
Ruh-u revan oldum sana | Ruhum ve bedenim sana | Tüm varlığım sana adanmış |
Elemkârâne seni anarım | Elemkârâne seni anarım | Acıyla seni anarım |
Şûrîde gönlüm senle perişan | Şûrîde gönlüm senle perişan | Tutuşmuş gönlüm seninle yakıldı |
Pâyidar aşkımız olsun | Payidar aşkımız olsun | Aşkımız sonsuza dek sürsün |
Ruh-u revanım sensin | Ruh-u revanım sensin | Ruhum ve bedenim sensin |
Fuzulî diyor ki: “Meste nigâhında harâb oldum” | Meste nigâhında harâb oldum | Fuzulî: “Bakışlarında mahvoldum” |
Bu cümleler, romantizmi tarihin derinliklerinden günümüze taşıyor.
Dostluk ve Kardeşlik Temalı Osmanlıca Cümleler
Osmanlıca Yazılışı | Türkçe Okunuşu | Anlamı |
---|---|---|
دوست دلی دوستون گوذللیگیندهدیر | Dost dili dostun güzelliğindedir | Gerçek dostun güzelliği, gönlünün temizliğindedir. |
كاردشلر بیر بیربیرینه قاناد اولور | Kardeşler bir birbirine kanat olur | Kardeşler, zor zamanlarda birbirine destek olur. |
دوستلوق آچ ایچله قورولور | Dostluk aç içle qurulur | Samimiyet ve içtenlikle dostluk kurulur. |
قاردشلر قالمهدان یولداش اولور | Kardeşler kalmadan yoldaş olur | Kardeşler, yol arkadaşı olmayı hiç bırakmaz. |
دوستون اوزی سؤزندن اوستوندر | Dostun özü sözünden üstündür | Dostun değeri, sözlerinden değil, özünden anlaşılır. |
یولداش یولون آچوق ادر | Yoldaş yolun açık eder | İyi bir yoldaş, yolunu kolaylaştırır. |
قاردشلر بیر بیربیرینه قورباندر | Kardeşler bir birbirine kurbandır | Kardeşler, birbirine feda olacak kadar bağlıdır. |
دوست گجهده آچوق قاپیدır | Dost gece de açık kapıdır | Gerçek dost, gece gündüz yanında olur. |
كاردشلر قلبده یاشار | Kardeşler kalpte yaşar | Kardeşler her zaman kalbimizdedir. |
دوستلوق صادق قلبدن چقار | Dostluk sadık kalbden çıkar | Gerçek dostluk sadık bir yürekten doğar. |
قاردشلر یالنیزلیغی یوق ادر | Kardeşler yalnızlığı yok eder | Kardeşler, yalnızlığı ortadan kaldırır. |
دوست بئرنه آینهدر | Dost birine aynadır | Dost, sana kendini gösteren aynadır. |
كاردشلر بیر بیربیرینه باغلیدر | Kardeşler bir birbirine bağlıdır | Kardeşler, sıkı bağlarla birbirine tutunur. |
دوستلوق محبتدن قاناد آچار | Dostluk muhabbetten kanat açar | Sevgiyle büyüyen dostluk, kanatlanır. |
قاردشلر بئر آغاجین دال قولو گبیدر | Kardeşler bir ağacın dal kolu gibidir | Kardeşler, aynı kökten gelen dallar gibidir. |
دوستون دلی آچوق ادر | Dostun dili açık eder | Gerçek dost, hislerini çekinmeden ifade eder. |
كاردشلر بیر بیربیرینه سؤر ادر | Kardeşler bir birbirine sır eder | Kardeşler, sırlarını paylaşır. |
دوست گونده یانیندادر | Dost günde yanındadır | Gerçek dost, iyi günde de yanındadır. |
قاردشلر دهردده یولداش اولور | Kardeşler dertte yoldaş olur | Zorlukta kardeş, yoldaşlık gösterir. |
دوستلوق قلبدن قلبه گؤچدر | Dostluk kalbden kalbe göçtür | Dostluk, kalpten kalbe ulaşır. |
قاردشلر بئر بیرینی قورور | Kardeşler bir birini korur | Kardeşler, birbirini korur. |
دوستون سو دوشونمز | Dostun su düşünmez | Dost, faydasını gözetmez, karşılık beklemez. |
كاردشلر بیر قان آقاردی | Kardeşler bir kan akardı | Kardeşler aynı kandan gelir. |
دوست دلی سوزلر آچوق ادر | Dost dili sözler açık eder | Dost, içten sözleriyle gönlü açar. |
قاردشلر گؤز اشیینی سیلر | Kardeşler göz yaşını siler | Kardeş, gözyaşını silen kişidir. |
دوست سوزونده دورور | Dost sözünde durur | Dost, sözünü tutar. |
قاردشلر بیر قلبین نیمهسیدر | Kardeşler bir kalbin yarısıdır | Kardeş, kalbin diğer yarısıdır. |
دوست اوزندن اوزگهیه بئر اولماز | Dost özünden özgeye bir olmaz | Gerçek dost, yalnızca öz dostudur. |
قاردشلر بیر بیربیرینه قوت وئرر | Kardeşler bir birbirine kuvvet verir | Kardeşler, birbirine güç verir. |
دوست قلبده گل آچدر | Dost kalpte gül açtırır | Dost, kalbinde çiçek açtırır. |
قاردشلر بیر بیرینی یولداش قوپار | Kardeşler bir birini yoldaş yapar | Kardeşler, birbirine yoldaşlık eder. |
دوست اوزنده آچوقدر | Dost özünde açıktır | Dost, kalben açık sözlüdür. |
قاردشلر بیر بیربیرینه محبت ادر | Kardeşler bir birbirine muhabbet eder | Kardeşler, birbirini sever. |
Bunlar, dostluğun ve kardeşliğin Osmanlı kültüründeki yerini yansıtan sözlerdir.
Dua ve Maneviyat İçeren Osmanlıca Cümleler
Osmanlıca Yazılışı | Türkçe Okunuşu | Anlamı |
---|---|---|
الله اوكلام ساغلسن | Allah ömrünü sağ eylesin | Allah sana uzun ve sağlıklı ömür versin |
دعايلن هر ايشيڭ كول اوله | Duan ile her işin kolay ola | Dualarınla her işin kolay olsun |
قلبين صفايله دولا | Kalbin safayla dolsun | Kalbin huzurla dolsun |
الله رحمته اوسته اولسون | Allah rahmeti üstünde olsun | Allah’ın rahmeti senin üzerinde olsun |
هر ديم حمد ايله | Her dem hamd eyle | Her an şükret |
بر اوغور آچسنه | Bir uğur açsın | Allah sana hayırlı kapılar açsın |
نصيبه خير يازا | Nasibine hayır yaza | Kaderine hayır yazılsın |
گؤنولنه نور دوشسه | Gönlüne nur düşsün | Kalbine ilahi ışık dolsun |
الله ياردمده اولسون | Allah yardımda olsun | Allah yardımcın olsun |
دعايلن يور | Duala yürü | Yürüyüşün dua ile olsun |
سبر ايله قلبين قوتلانسون | Sabır ile kalbin kutlansın | Sabırlı ol, kalbin güç bulsun |
الله سنده رضا اولسون | Allah senden razı olsun | Allah senden hoşnut olsun |
ايمانين قوتلانسون | İmanın kuvvetlensin | İnancın güçlensin |
اوجلرينه رحمت ياغسن | Üzerine rahmet yağsın | Üzerine ilahi rahmet yağsın |
حمد و شكر ايله | Hamd ve şükür eyle | Şükret ve minnet duy |
دعايله قاپين آچيلسن | Dua ile kapın açılsın | Dualarınla kapılar açılsın |
قلبينده سؤكوت اولسون | Kalbinde sükût olsun | Kalbinde huzurlu sessizlik olsun |
الله حكمته سنده تجلی اولسون | Allah hikmeti sende tecelli olsun | Allah’ın hikmeti sende görünsün |
رحمتله يولون آچيلسن | Rahmet ile yolun açılsın | Yolun bereketli olsun |
الله اوميدينى قوروسون | Allah ümidini korusun | Allah umudunu muhafaza etsin |
دعايله قلبين دؤلسن | Dua ile kalbin dolsun | Dualarla kalbin huzura ersin |
الله صبرينى آرتيرسن | Allah sabrını artırsın | Allah sabır versin |
بر خير گؤسترله | Bir hayır gösterile | Hayır göresin |
گؤزل حكمتله دولسون | Güzel hikmetle dolsun | Bilgelik ve hikmetle dolsun |
الله بير دعاينى كابول ايله | Allah bir duanı kabul eyle | Allah dualarını kabul etsin |
قلبينده نور آچيلسن | Kalbinde nur açılsın | Kalbin aydınlansın |
رحمت اوسته ياغسن | Rahmet üstüne yağsın | Üzerine rahmet yağsın |
الله قپيلرينى آچسنه | Allah kapılarını açsın | Allah sana hayırlı yollar açsın |
بر دعايلن قوتلانسون | Bir dua ile kutlansın | Dualarla bereket bulsun |
الله بير خير نصيب ايله | Allah bir hayır nasip eyle | Allah sana iyilik nasip etsin |
نور ايله يولون آچيلسن | Nur ile yolun açılsın | Yolun aydınlık olsun |
دعايله بيله آچلسن | Dua ile bile açılsın | Her işin dua ile açılsın |
الله حكمت و رحمت ايله قوروسون | Allah hikmet ve rahmet ile korusun | Allah seni rahmetiyle korusun |
قلبينده رحمت يول آچسنه | Kalbinde rahmet yol açsın | Kalbinde sevgi ve merhamet artsın |
Bu tür cümleler, Osmanlı toplumunun manevi yönünü ortaya koyuyor.
Osmanlıca Cümleleri Doğru Telaffuz Etme İpuçları
- Harfleri Tanıyın: Osmanlıca’da Arap harfleri kullanılır, bazı harflerin sesi Türkçedeki karşılığından farklıdır.
- Heceleyerek Okuyun: Yeni başlayanlar için hece hece okumak telaffuzu kolaylaştırır.
- Duyarak Öğrenin: Eski metinleri dinlemek kulağınızın alışmasını sağlar.
- Yavaş Konuşun: İlk etapta hızlı söylemeye çalışmayın, net ve doğru telaffuz önceliklidir.
Osmanlıca’yı Öğrenmenin Faydaları
Kültürel Zenginlik
Osmanlıca, sizi sadece kelimelerle değil, tarihi olaylarla, kültürel değerlerle tanıştırır.
Dil Bilgisi Gelişimi
Yeni bir dil yapısıyla tanışmak, kendi ana dilinizdeki kelime bilginizi de artırır.
Tarihi Belgeleri Anlama Yeteneği
Eski yazıları okuyabilmek, geçmişin kapısını kendi ellerinizle aralamak demektir.
Sonuç
Osmanlıca, yalnızca bir dil değil; bir medeniyetin duygularını, düşüncelerini ve hayat tarzını yansıtan güçlü bir köprü. Bu yazıda paylaştığımız Osmanlıca cümleler ve anlamları, hem dilin zarafetini hem de kültürel derinliğini gösteriyor. Eğer siz de tarihe, dile ve edebiyata meraklıysanız, Osmanlıca öğrenmek size bambaşka bir dünyanın kapılarını açabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Osmanlıca öğrenmek zor mu?
Osmanlıca başlangıçta biraz karmaşık görünebilir çünkü farklı bir alfabe kullanır. Ancak düzenli çalışmayla kısa sürede temel cümleleri öğrenmek mümkündür.
2. Osmanlıca ile Arapça aynı mı?
Hayır, Osmanlıca Türkçe’nin tarihî bir dönemidir ve Arap harfleriyle yazılır. Kelime haznesinde Arapça ve Farsça etkisi olsa da dil yapısı Türkçedir.
3. Günlük hayatta Osmanlıca kullanılabilir mi?
Elbette, özellikle sevgi sözleri, dualar veya kültürel etkinliklerde Osmanlıca cümleler kullanmak mümkündür. Bu, dile olan ilginizi de gösterir.
4. Osmanlıca öğrenmek için en iyi yöntem nedir?
Önce alfabeyi öğrenmek, sonra sık kullanılan kelime ve cümlelere çalışmak gerekir. Kitaplar, online dersler ve kurslar bu süreçte yardımcı olur.
5. Osmanlıca bilmek ne gibi avantaj sağlar?
Kültürel mirasınızı daha iyi anlamanızı, tarihi belgeleri okuyabilmenizi ve dil bilincinizi geliştirmenizi sağlar. Ayrıca edebi zevkinizi de artırır.